بررسی رادیواکتیویته سنگ گرانیت
بررسی رادون موجود در سنگ گرانیت امروزه به یکی از موضوعات مورد توجه تبدیل شده است. استنشاق گاز رادون از مهم ترین دلایل ابتلای افراد به سرطان ریه است. رادون یکی از عناصر شیمیایی و از گازهای پرتوزای بی اثر است که از فروپاشی رادیم و اورانیوم به وجود می آید. رادون یکی از سنگین ترین گازها است که استنشاق آن برای سلامتی مضر است. سرطان ریه اثر شناخته شده این گاز می باشد. حال اورانیوم به طور طبیعی در خاک و سنگ وجود دارد. لذا امروزه اثبات شده که این گاز به طور طبیعی در محیط زیست و بویژه سنگ های گرانیت وجود دارد.
آیا رادیواکتیویته بودن سنگ گرانیت خطرناک است؟
در چند سال گذشته، با افزایش آمار سرطان ریه ناشی از پرتوهای گاز رادون و عناصر ساطع کننده آن در داخل منازل مسکونی و ساختمانها مواجه شدیم. از این رو سازمان حفاظت از محیط زیست ایالت متحده یعنی EPA، میزان مجاز غلظت گاز رادون موجود در هوا را تعیین کرد. برای همین عدهای از آن زمان بر این باور هستند که انتشار گاز رادون از سنگ گرانیت، سبب به خطر افتادن سلامتی انسانها شده و برای آنها مضر است. از این رو محققان بر آن شدند تا آزمایشاتی را در این رابطه انجام دهند و میزان گاز رادون ساطع شده در ساختمانهایی با سنگ گرانیت و دیگری با سنگ آهکی را مورد بررسی قرار داده و به تفاوت آنها پی ببرند. نتیجه آزمایش نشان داد که میزان گاز رادون ساطع شده از سنگ گرانیت، خیلی کمتر از حد مجاز تعریف شده از سوی سازمان حفاظت محیط زیست ایالت متحده آمریکا است. این یعنی وجود چنین سنگهایی مشکلی در سلامتی افراد ایجاد نکرده و سبب آسیب و ضرر و زیان خاصی به کسی نمیشود. البته باید اشاره شود که برخی از سنگهای گرانیت ایرانی، گواهی سلامت را از سازمان EPA دریافت کردهاند. برای مثال سنگ گرانیت کاهویی بیرجند، از جمله سنگهای گرانیت سبز در جهان است که موفق به دریافت این گواهی سلامت شده است. بنابراین با توجه به این موضوع هم میتوان از صحت و سلامتی سنگ گرانیت مطمئن شده و با اطمینان خاطر بیشتری از آن در فضاهای بسته استفاده کرد.
نحوه انجام آزمایش بررسی میزان گاز رادون سنگ گرانیت
در این آزمایش در واقع میزان گاز رادون موجود در هوای دو ساختمان یکی با نمای داخلی سنگ های کربناته و دیگری ساختمانی که برای قسمت های مختلف نمای داخلی آن از جمله کف،پله، کانتر و…سنگ گیوتین کار شده است. البته از عوامل دیگری که می تواند در این اندازه گیری تاثیر گذار باشد گاز رادون که در زمین و خاک وجود دارد و تغییرات فصلی(در فصل زمستان غلظت گاز رادون به علت کمتر بودن تهویه بیشتر است) است که در این بررسی هر دو یکسان در نظر گرفته شده است.
واحد اندازه گیری بکرل بر مترمکعب (Bq.m^3) است. حال آزمایش در ساختمان گرانیتی در سه قسمت سالن و اتاق ها اندازه گیری انجام شد. در واقع اندازه گیری در فضای بسته و در ارتفاع حدود یک متری اندازه گیری شد.
حال نتایج اندازه گیری در ساختمان کربناتی به این صورت بود که متوسط غلظت رادون در فصل پاییز Bq.m- 3)11) که بسیار کمتر از حد مجاز EPA است.
متوسط میزان غلظت گاز رادون در ساختمان گرانیتی هم 9 (Bq.m- 3) اندازه گیری شد که بسیار بالاتر از سنگ های کربناته است اما به حد مجاز EPA و یا حتی WHO نیز نمی رسد. البته در هر دو ساختمان غلظت گاز رادون در مکان های دربسته که تهویه مناسبی نداشته باشد، بیشتر از مکان های با تهویه مناسب بود. لذا تهویه مناسب در هر مکانی از جمله اقدامات مناسب جهت کاهش غلظت گاز رادون است. به همین خاطر است که در فصول سرد سال میزان غلظت گاز رادون قابل مشاهده تر است.
آیا گاز رادون سنگ گرانیت سرطان زا است؟
همانطور که اشاره کردیم، این روزها بسیاری بر این باورند که استنشاق گاز رادون میتواند دلیلی بر سرطان ریه افراد باشد. حال باید ببینیم که آیا سنگ گرانیت و وجود گاز رادون در آن هم عاملی برای سرطان است یا خیر؟
در این رابطه باید اشاره شود که با توجه به میزان مجاز تعیین شده از سوی سازمان EPA، رادون سنگ گرانیت کمتر از حد مجاز است و عاملی برای ایجاد سرطان در انسانها نمیباشد. از طرفی سلامتی خود افراد در این زمینه هم موثر است. برای مثال افرادی که سیگاری هستند، نسبت به افراد غیر سیگاری به احتمال بیشتری دچار سرطان ریه میشوند. البته باید اشاره شود که ترکیبات سنگ گرانیت و محل شکل گیری سنگها، در میزان پرتوزا بودن آنها موثر است. در واقع ممکن است برخی از سنگهای گرانیت از خاصیت پرتوزایی بیشتری نسبت به دیگر انواع خود برخوردار باشند. از این رو بهترین کار این است که برای خرید سنگ گرانیت از فروشگاهها و مراکز معتبر اقدام کنید و حتما در این رابطه از فروشنده سوال نمایید. فروشگاه موج فعال کیش از جمله مراکزی است که میتوانید سنگ گرانیت مورد نظر خود را با خیال آسوده خریداری نمایید.